TNT
Chất nổ chúng ta thường biết đến là trinitrotoluene, hay TNT. Đây là loại chất rắn màu vàng lần đầu tiên được sản xuất làm thuốc nhuộm vào năm 1863, theo Science Alert.
Một tòa nhà cao tầng được phá dỡ bằng thuốc nổ TNT
Không như nitroglycerin có thể phát nổ khi va chạm, TNT rất "lỳ đòn", có thể quăng quật thoải mái, thậm chí có thể nấu chảy và đổ vào dụng cụ chứa. Nó chỉ phát nổ khi có ngòi nổ mồi, tạo ra sức công phá rất lớn khi các nhóm nitro trong phân tử nhanh chóng biến thành khí nitơ. Tính chất gây nổ của TNT do Carl Häussermann, nhà hóa học người Đức, phát hiện năm 1891.
TNT là chất nổ lý tưởng để sử dụng trong những trường hợp phá dỡ công trình có kiểm soát. Người ta cũng sử dụng TNT như một đơn vị đo lường tiêu chuẩn cho bom. Mức độ phát nổ của các hóa chất khác cũng thường được so sánh với TNT.
TATP
Chất hóa học TATP thuộc về nhóm phân tử peroxit, chứa liên kết oxy - oxy yếu, không ổn định, và không có trong TNT. Điều này nghĩa là TATP ít ổn định và dễ tự phát nổ.
Thí nghiệm sức công phá của 10 g TATP khi đặt trong ống nhôm
Loại thuốc nổ TATP được mệnh danh là "Mẹ Quỷ", có thể được chế tạo từ các loại vật liệu, hóa chất mua từ hiệu thuốc. Sức công phá của TATP mạnh hơn TNT khoảng 80%. Chỉ cần một cú va chạm hoặc gõ mạnh vào là đủ để kích hoạt vụ nổ.
TATP được giới truyền thông chú ý vì nó dễ chế tạo và thường có mặt trong các thiết bị nổ tự chế (IED) trong nhiều cuộc tấn công khủng bố như vụ đánh bom ở London, Anh, vào ngày 7/7/2005 hay vụ thảm sát ở Paris năm 2015.
RDX
RDX là một "chất nổ nitơ", tính chất gây nổ của RDX bắt nguồn từ sự có mặt của rất nhiều liên kết nitơ - nitơ, chứ không phải liên kết oxy như TATP. Các nguyên tử nitơ luôn muốn liên kết với nhau tạo thành khí nitơ với liên kết ba bền vững, nên RDX cực kỳ không ổn định.
Chất nổ RDX được dùng để tiêu hủy mìn
RDX thường được trộn với các hóa chất khác để làm cho nó ít nhạy cảm hơn và không có khả năng phát nổ bất ngờ. Người ta cũng dùng RDX để phá hủy có kiểm soát các tòa nhà hoặc tiêu hủy bom mìn.
PETN
Một trong những chất nổ mạnh nhất là PETN, chứa nitroglycerin và nhiều nhóm nitro hơn TNT. PETN rất khó để phát nổ nên người ta thường kết hợp nó với TNT hoặc RDX. Hiện nay, loại chất nổ này thường có mặt trong kíp nổ của vũ khí hạt nhân.
Sức công phá khủng khiếp của chất nổ PETN
Aziroazide azide
Aziroazide azide là một trong những chất nổ nguy hiểm nhất, rất ít ổn định với 14 nguyên tử nitơ liên kết lỏng lẻo với nhau. Nó có thể phát nổ khi ai đó chạm vào hoặc cố gắng cầm lên. Các liên kết nitơ - nitơ nhanh chóng bị phá vỡ tạo thành phân tử khí nitơ. Phản ứng tỏa ra một lượng nhiệt lớn.
Lê Hùng
No comments:
Post a Comment